U leto 1940.godine Velika Britanija se nalazila na ivici poraza. Nemačka vojska je pregazila Poljsku, Dansku, Norvešku, Holandiju, Belgiju, Luksemburg i Francusku. Nad nebo Engleske su leteli avioni Luftwafe dok su podmornice Kriegsmarine svakodnevno potapale trgovačke brodove. Nemački plan je bio jasan, Englesku je trebalo pokoriti vazdušnim napadima i udaviti pomorskom blokadom. Britancima su u tom trenutku odlučili da konstruišu borbeni avion koji će moći da se proizvede od domaćih sirovina uz što manju upotrebu aluminijuma i metala.
Ideju o gradnji drvenog aviona u eri metalnih aviona je već razvijao Džefri de Hevilend, osnivač komapnije de Hevilend. Ova kompanija se između dva svetska rata uglavnom bavila proizvodnjom putničkih aviona, od kojih je najpoznatiji bio četvoromotorni Albatros. De Hevilend je u to vreme radio na projektu brzog bombardera koji je rušio sve postojeće koncepte. Naime, de Hevilend je odlučio da maksimalno olakša avion tako što će ukloniti oklop i defanzivno naoružanje uz smanjenje posade sa šest na dva i da ugradi najjače motore na raspolagnju.
Tako da je Trup je bio elipsastog preseka, rađen iz dva dela koji su se spajali po uzdužnoj osi. Kao materijal su korišćeni “sendvič” table – posebna kombinacija šperploče sa spoljnih strana i veoma lako južnoameričko drvo balza u sedišnjem delu. Unutrašnjost trupa je povezana sa sedam ojačanih drvenih okvira, a nakon spajanja trup bi bio presvučen specijalnim lakom impregniranim platnom, mandapolamom.
Krila su izrađivana iz jednog dela sa dva sloja šperploče između kojih su postavljeni ojačani profili. U središnjem delu krila, u kućišta od varenih čeličnih cevi, su smešteni motori i hladnjaci. Kako je avion rađen pretežno od drveta, ukupna količina metala neophodna za proizvodnju je svedena na svega 127 kilograma.
I pored skepticizma, 1.marta 1940.godine RAF je naručio pedeset primeraka po specifikaciji B.1/40. Prototip je poleteo prvi put 25.novembra 1940.godine i prilikom testiranja postigao maksimalnu brzinu od 631km/h, sa ovakvom brzinom “Mosquito” (komarac) je postao najbrži bombarder RAF-a. Izvanredne performanse prototipa su navele RAF da nastavi razvoj u tri pravca: izviđačkog aviona, označen kao PR.Mk.I (photo reconnaissance); lovca NF.Mk.II (night fighter); i bombardera B.Mk.IV (bomber). Kako je osnovni zahtev promenjen avion se morao prilagoditi kako za izviđačku tako i za lovačku upotrebu.
Prvo je u operativnu službu uvedena izviđačka verzija (PR Mk. I) koji su dobili piloti 1.foto-izviđačke eskadrile. Operativni debi se odigrao 17.septembra 1941.godine. U novembru je postala operativna i bombarderska verzija, B Mk IV. Ovaj model je nosio 907 kg bombi a opremljen je sa dva motora Rolls-Royce Merlin XXI od po 1250 KS, sa kojima je postizao maksimalnu brzinu od 612km/h. Prva je “Komarce dobila 105. bombarderska eskadrila koja će se proslaviti napadom na sedište Gestapoa u Oslu 25. septembra 1942.godine. Tada je uništena kompletna arhiva o pripadnicima i simpatizerima pokreta otpora. Oktobra 1942.godine postala je operativna i druga (135.) eskadrila 2.grupe. Moskiti ove jedinice su 31.januara izveli prvi napad na Berlin, a u maju su prešli sa noćnih na dnevne operacije. U međuvremenu je de Hevilend uspeo da poveća nosivost Moskita na 1800 kg skraćivanjem stabilizacionih repova bombi. Istovremeno je iz B Mk. IV razvijena i nova izviđačka varijanta PR Mk. IV. Piloti izviđačkih eskadrila su leteći na PR Mk. IV uspeli da otkriju gde se skrivaju nemački bojni brodovi Trpic i Šer, a nešto kasnije i poligone za testiranje letećih bombu V-1.
Prototip noćnog lovca (NF Mk. II) je prvi put poleteo 15.maja 1941.godine. Avion je dodatno ojačan da bi izdržao veća naprezanja u uskim zaokretima tokom vazdušnih borbi. Zanimljivo je da je ovo bio prvi naoružani Moskito, sa četiri mitraljeza kalibra 7,7mm i četiri topa kalibra 20mm. Kako se radilo o noćnom lovcu ugrađen je i radar AI Mk. IV koji je ubrzo zamenjen sa AI Mk. V.
Prva je 157.lovačka eskadrila RAF-a dobila NF Mk. II, a major Ašfild je u noći 30.maja 1942.godine uspeo da obori jedan Do-217. Krajem 1942.godine NF Mk. II se pojavio i na mediteranskom ratištu u sastavu 23.eskadrile RAF-a gde se dobro pokazao ne samo kao noćni lovac već i kao jurišni avion u napadima na železničke transporte u Italiji.
Avgusta 1942.godine poleteo je prototip NF Mk. XII koji će početkom sledeće godine početi da stiže u operativne jedinice, opremljen radarom AI Mk. VIII a nešto kasnije je ugrađen američki radar AI Mk. X u NF Mk. XIX. Kod ovih modela Moskita uklonjeni su mitraljezi. Između 14. i 15. aprila 1943.godine piloti 85.lovačke eskadrile su leteći na NF Mk. XII su oborili dva nemačka bombardera koji su učestvovali u noćnom napadu na Čelmsfor.
Tokom 1943.godine se pojavio Moskito B IX koji je nosio više bombi i bio je opremljen je radarskim uređajem “Oboa” za pronalaženje ciljeva. Kao i nova izviđački model PR Mk. IX, koji je imao dolet od 4.000 kilometara i plafon leta od 11500 metara. Jedan od aviona 544.izviđačke eskadrile je uspeo jednom prilikom da pobegne grupi od devet Fw 190. Poslednja ratna verzija Moskita bombardera je bila B Mk. XVI koja je imala pilotsku kabinu pod pritskom i maksimalnu brzinu od 668km/h, a pojavila se marta 1944.godine. U izviđačkoj verziji to je bio PR Mk. XVI, a kao noćni lovac to je bio NF Mk. XXX.
RAF je juna 1942.godine počeo sa testiranjem prototipa univerzalnog Moskita, koji bi mogao da se koristi istovremeno kako za bombarderske tako i za lovačke zadatke. U operativne jedinice ovaj model se pojavio februara 1943.godine i označen je kao FB Mk.VI (fighter-bomber). Opremljen je motorima Merlin XXI/XXIII od po 1460 KS. Pored topova i mitraljaza ovaj model je osposobljen da nosi četiri bombe od po 133 kilograma. A nešto kasnije ugrađeni su i jači motori Merlin XXV od po 1635 KS. U maju 1943.godne su eskadrile FB Mk.VI počele kampanju napada na nemačke instalacije u okupiranoj Francuskoj. Zanimljivo je da su FB Mk.VI koristili ne samo lovačka komanda već i bombarderska kao avion za obeležavanja ciljeva. Jedan broj FB Mk. VI je prepravljen za potrebe obalske komande pod oznakom FB Mk.XVIII, koji je opremljen topom kalibra 57mm za napade na nemačke brodove i podmornice. Britanska mornarica imresionirana performansama zatražila od de Hevilenda da avion osposobi i za korišćenje na nosačima aviona. Na nosače aviona Moskito je počeo da stiže tek s kraja 1945.godine i bio je prvi britanski dvomotorni avion koji je sleteo na nosač aviona.
Izvestan broj modela se pojavio nakon završetka rata kao što su lovci NF Mk. 36 i Mk. 38, izviđački PR Mk. 34, bombarderski B Mk. 35, mornarički TF Mk.33, trenažna varijanta TR Mk. 33 i Mk. 37, i avion za vuču meta TT Mk. 35 i Mk. 39.
Lovačke eskadrile Moskita su tokom rata oborile 659 neprijateljskih aviona i preko 500 letećih bombi V-1. Moskiti bombarderske komande su tokom celog rata izveli 55.000 borbenih letova, prilikom kojih je izgubljeno 481 avion. Evo još jedan podatak koji ilustruje efikasnost Moskita: samo u periodu od 1.januara do 1.maja 1945.godine Moskiti su obavili 3900 letova na Berlin bacivši 4400 tona bombi uz gubitak od svega 14 aviona.
Pored RAF-a Moskito su koristili još i vazduhoplovstva Australije, Belgije, Izraela, Čehoslovačke, Francuske, Jugoslavije, Južne Afrike, Turske i Švedske. Ukupno je proizvedeno 7781 primerak u 27 različitih varijanti. A zanimljivo je da je proizvodnja prestala tek 1948.godine. RAF je “Mozi” ili “Drveno čudo”, kako su Moskito zvali piloti, nastavio da koristi sve do 1963.godine kada su poslednji modeli povučeni iz operativne službe.
Interesantno je da je JRV dobilo 140 Moskita od RAF-a 1951.godine. Ovim avionima su opremljeni 88. i 109.puk iz sastava 32.vazduhoplovne divizije iz Zagreba, 97. puk iz sastava 21.mešovite divizije kao i 184. izviđački puk. U jugoslovnenskom vazduhoplovstvu ovi avioni su bili u operativnoj upotrebi sve do 1962.godine.
